ผลิตภัณฑ์หัตถกรรมงานโลหะ
งานหัตถกรรมโลหะส่วนใหญ่ของชาน่าคราฟต์จะเป็นงานดาบ มีดตีร้อนขึ้นรูปด้วยกรรมวิธีพื้นบ้าน แล้วนำมาเข้าฝักด้ามด้วยไม้ไทย การออกแบบด้ามมีดจะออกแบบตามสรีระของผู้ใช้งานเพื่อให้มีดเล่มนั้นเหมาะมือ ผลงานมีดทุกชิ้นที่พี่ช่างตีขึ้นมา จะมีการวางสมาการไว้ 2 ส่วน คือ ธรรมชาติสร้างสรรค์และเราสร้างเสริม งานที่ถูกผลิตออกมาจึงไม่ขัดต่อหลักความงามของธรรมชาติ และเราจะสร้างเสริมให้เกิดอรรถประโยชน์ตามความต้องการของผู้ใช้งานมากที่สุด
เสน่ห์ของมีดเดินป่าตลับลูกปืน คือความแข็งแกร่งและการรักษาคมได้ดี ยางไม้มักไม่ค่อยกัดกร่อนผิวมีด ดูแลรักษาง่าย แต่กว่าจะเป็นมีดตลับลูกปืนนั้นต้องให้ความสำคัญไปตั้งแต่การเลือกตลับลูกปืน โดยเฉพาะวงที่ถูกเปลี่ยนถ่ายจากการสึกหรอ มักจะมีโอกาสแตกร้าวหากนำไปตีขึ้นรูปนั้นเองค่ะ เหล็กตลับลูกปืนแบบไหนเหมาะสำหรับทำมีด จะเลือกตลับลูกปืนมาตีมีดก็ต้องสำรวจก่อนว่า มีดที่ต้องการนั้นมีขนาดมิติและความยาวเท่าใด ซึ่งตลับลูกปืนรถยนต์จะเหมาะกับมีดเดินป่าเล่มเล็กที่ขนาดใบไม่เกิน 6 นิ้ว ในการตีมีดเราต้องคำนึงถึงความยาวกั่นมีดเผื่อด้วยนะคะ หากเป็นมีดเล่มใหญ่ ใบหนาก็จะนิยมใช้ตลับลูกปืนเครื่องจักร ตลับลูกปืนรถบรรทุกซึ่งมีเนื้อเหล็กเยอะ ทำมีดได้เล่มใหญ่สะใจโดยเฉพาะมีดเดินป่าใบยาวไม่ต่ำกว่า 9 นิ้วค่ะ
ตีมีดจากเหล็กมวลสารว่ายากแล้ว แต่เมื่อได้ลองตีมีดจากเหล็กหล่อ ฝังแกน SUP9 และประกบเหล็กสังฆวานรเคลือบผิวอีกชั้น กลับยากยิ่งกว่าเพราะการตีมีดจากมวลสารเหล่านี้ ต้องใช้ระยะเวลาที่แม่นยำ และเคร่งครัดทุกขั้นตอน เมื่อรวมกับข้อจำกัดของเครื่องมือพื้นบ้านจึงเพิ่มความยากแบบทวีคูณ เพราะไม่ค่อยมีการนำเหล็กหล่อมาตีเป็นมีดเท่าไรนัก ทำไมไม่นิยมตีมีดจาก “เหล็กหล่อ”? เหล็กหล่อคาร์บอนสูง เมื่อคาร์บอนสูงก็แข็ง ธรรมดาของเหล็กแข็งก็ยิ่งเปราะ ยิ่งมีรูพรุนมาก เกิดรอยร้าวง่าย ไม่ยืดหยุ่นต่อการกระแทกซึ่งต่างจากเหล็กกล้าทั่วไปค่ะ หากนำเหล็กหล่อมาตีมีดก็จะหลุดเป็นแผ่นเป็นชิ้น เชื่อมติดกันยาก
เคยชมภาพยนตร์ แรมโบ้ ภาค 4: นักรบพันธุ์เดือด กันไหมคะ? เนื้อเรื่องกล่าวถึงช่วงชีวิตที่สันโดษของ จอห์น แรมโบ้ บนพรมแดนไทย-พม่า มีดที่จอห์น แรมโบ้ตีขึ้นมีลักษณะใบกว้าง ปลายเฉียง จึงมีความเป็นไปได้ว่าแรงบันดาลใจในการออกแบบ อาจมาจาก “พร้าปลายเฉียง” มีดดำรงชีพพื้นบ้านที่พบได้ทั่วไปในแถบชายแดนภาคเหนือของไทย พี่ช่างชาน่าคราฟต์จึงจะตีมีดแรมโบ้ในสไตล์ไทยด้วยกรรมวิธีพื้นบ้าน ผสานกลิ่นอายความเป็นไทยลงไปให้มีทั้งความเท่ ดุดัน
เมื่อใบมีด ใบดาบยาวกว่ารางชุบที่มี สามารถแก้ปัญหาง่าย ๆ ด้วยได้ด้วยการชุบมีดในรางน้ำไม้ไผ่ค่ะ แต่ควรใช้ไม่ไผ่แห้งนะคะ เพราะถ้าไม่ไผ่สดยามที่ชุบคมลงไปมักจะเกิดคราบหินปูนสิขาวเกาะที่คมมีดทำให้แยกไม่ออกว่าแท้จริงแล้วสีขาวที่เรามาองเห็นนั้น เป็นรอยคมชุบหรือคราบหินปูนจากไม้ไผ่ที่เคลือบผิวกันแน่ แต่ถ้าใช้ไผ่ไม้ไผ่แห้งก็ไม่ต้องซีเรียสค่ะ การเตรียมอุปกรณ์สำหรับชุบมีดในรางน้ำไม้ไผ่ 1.รางน้ำไม้ไผ่ 2.น้ำเปล่า 3.น้ำส้มสายชู หรือกรดไฮโดรคลอลิก การเติมกรดไฮโดรอคลอลิกลงผสมน้ำในรางเล็กน้อย ต้องเจือจางในน้ำประมาณ 1ต่อ 10 เป็นอย่างต่ำ ให้เทน้ำลงก่อนค่อยเติมกรดเพื่อป้องกันไอฟุ้งกระจายและต้องสวมอุปกรณ์ป้องกันไอระเหยด้วยนะคะ
ลวดสลิงนำมาตีเป็นมีดและจุ่มกรดกัดปริ้นท์ย่อมต้องเกิดลายอย่างแน่นอน นั่นก็เพราะสลิงประกอบด้วยลวดเหล็กหลายเส้นบิดเกลียวเข้าด้วยกัน เมื่อตีขึ้นรูปเป็นมีดย่อมต้องมีการทบทับกันไปมาหลายชั้น แต่โลหะชนิดนี้จะนิยมเผาด้วยเตาแก๊ส อบชุบด้วยควบคุมอุณหภูมิที่แม่นยำจึงจะทำได้ง่าย ทว่าชาน่า คราฟต์ จะใช้กรรมวิธีแบบช่างมีดพื้นบ้าน ตีมีดจากสลิงให้ชมกันโดยอาศัยแรงของช่างแค่คนเดียวค่ะ
ศาสตราวุธโบราณที่ต้องเซ่นไหว้จะมีอยู่ 2 ประเภท คือ ศาสตราวุธที่ใช้ในการต่อสู้ โดยจะมีการเปิดคมสำหรับใช้งานจริง และศาสตราวุธที่เป็นวัตถุมงคล โดยการเซ่นไหว้ที่ ชาน่า คราฟต์ นำมาแบ่งปันกันนี้ เป็นความเชื่อที่สืบต่อกันมาจากปราชญ์ชาวบ้านค่ะ การเซ่นไหว้ศาสตราวุธที่ใช้ในการรบ ซึ่งในที่นี้หมายรวมถึงศาสตราวุธที่ออกแบบมาสำหรับการต่อสู้ทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็นมีด ดาบ หอก ของที่ใช้สำหรับประหัตประหารหรือใช้ในการป้องกันตัว
ลักษณะการซ้อนทับกันเป็นชั้น ๆ ของขอบแผ่นหนัง ทำให้ลวดลายที่ปรากฏบนด้ามมีดหนังอัดนั้นมองดูคล้ายกับลายหินอาเกตสีน้ำตาล นอกจากความสวยแล้วด้ามมีดหนังยังมี้อดีตรงที่ไม่ลื่นหลุดมือง่ายเหมือนด้ามไม้แม้ในยามที่มือผู้ใช้เปียกชุ่มไปด้วยเหงื่อ ส่วนการทำด้ามมีดหนังอัด จะแบ่งขั้นตอนการทำออกเป็น 2 ขั้นตอนหลัก
ในบรรดาโลหะมงคลที่นำมาใช้สร้างศัสตราวุธ เหล็กพระธาตุหรือโลหะยอดวิหารที่ประทับอยู่เหนืออุตรมณฑลนับเป็นยอดแห่งโลหะ เพราะเชื่อว่าได้ซับพุทธคุณและไอสุริยันจันทรามาอย่างเต็มเปี่ยม สำหรับศัสตราวุธที่มีการตีขึ้นจากยอดโลหะนี้ยังเคยปรากฏอยู่ในวรรณกรรมต่าง ๆ เช่น การสร้างดาบฟ้าฟื้นของขุนแผน แล้วก็ตำราการทำมีดหมอหรือมีดแสดงยศถาบรรดาศักดิ์ต่าง ๆ
บทบาทของตะไบสำหรับงานช่างมีดนั้น มีทั้งใช้เพื่อขัดไสแต่งทรงใบมีดหลังการตีขึ้นรูป ขัดทดสอบคมหลังการชุบใบมีด ขัดไม้เพื่อประกอบด้ามฝัก เท่านั้นยังไม่พอ เรายังสามารถนำตะไบที่หมดคมแล้วมาตีเป็นมีดหรือดาบศอกจากตะไบได้อีกด้วย โดยในบทความนี้ชาน่าคราฟต์จะพาไปทำความรู้จักกับตะไบพื้นฐานที่ช่างมีดต้องมี เหมาะอย่างยิ่งกับคนที่กำลังเริ่มต้นหัดตีมีดพร้อมวิธีดูแลตะไบหลังใช้งาน ซึ่งแน่นอนว่าตะไบที่เราจะนำเสนอต่อไปนี้ สามารถครอบคลุมงานมีดของคุณได้อย่างแน่นอนค่ะ
มีดมงคลตีขึ้นจากโลหะมวลสารโบราณที่เป็นมวลสารมงคล
โดยจะมีการกำหนดฤกษ์ยามในการตีขึ้นรูปแล้วจึงนำมาเข้าด้ามฝักกับไม้มงคล
- มีดสังฆวานร
- หอกสังฆวานร
- มีดควาญช้างตอกอักขระ ด้ามรากแก้วไม้พะยูง
- พระขรรค์ยอดพระธาตุ
- มีดซุยจากสมอเรือโบราณ หรือ มีดตรึงสมุทร
- มีดหมอจากผาลไถโบราณ หรือ มีดมุดธรณี
- ดาบหน้าลูกไก่จากลูกปืนใหญ่โบราณ หรือ อัคคีกัมปนาท
มีดใช้งาน
ส่วนใหญ่จะตีขึ้นจากเหล็กรีไซเคิลโดยเน้นเหล็กคาร์บอนกลางถึงคาร์บอนสูง เน้นการใช้งานตามประเภทของมีด
- ดาบศอกจากเหล็กตะไบ
- มีดยาคุตจากตลับลูกปืน
- มีดแดกเกอร์สไตล์ไทยจากใบหอก
- มีดคิริดาชิจากเหล็กแหนบ
- มีดตอกจากบาร์เลื่อย
- มีดคอมแบทจากบาร์เลื่อย
- มีดทำครัวจากผาลไถ
- มีดโบวี่จากเหล็กตลับลูกปืน
- มีดเหล็กสปริง
- มีดจากเหล็กก้านวาล์ว
- มีดคมเดียวจากกรรไกรตัดกิ่ง
- มีดคารัมบิตจากตลับลูกปืน
อุปกรณ์ช่างตีเหล็ก
เป็นการนำเอาวัสดุที่หาได้ทั่วไปมาประยุกต์เป็นเครื่องมือที่ช่วยทุ่นแรงในการตีมีด รวมถึงการแนะนำเคล็ดลับการใช้อุปกรณ์ Hand Tool ให้เหมาะสมกับงานมากที่สุด
- ทั่งบ้องหรือทั่งตัวโอผลิตจากเหล็ก s55c
- เตาตีมีดพร้อมบ่อชุบราคาไม่เกิน 500 บาท
- สกัดตัดเหล็ก
