สารบัญ

ตะไบที่ขาดไม่ได้ในงานช่างมีด มีแค่ 3 เล่มก็ใช้งานได้อย่างครอบคลุม

บทบาทของตะไบสำหรับงานช่างมีดนั้น มีทั้งใช้เพื่อขัดไสแต่งทรงใบมีดหลังการตีขึ้นรูป ขัดทดสอบคมหลังการชุบใบมีด ขัดไม้เพื่อประกอบด้ามฝัก เท่านั้นยังไม่พอ เรายังสามารถนำตะไบที่หมดคมแล้วมาตีเป็นมีดหรือดาบศอกจากตะไบได้อีกด้วย โดยในบทความนี้ชาน่าคราฟต์จะพาไปทำความรู้จักกับตะไบพื้นฐานที่ช่างมีดต้องมี เหมาะอย่างยิ่งกับคนที่กำลังเริ่มต้นหัดตีมีดพร้อมวิธีดูแลตะไบหลังใช้งาน ซึ่งแน่นอนว่าตะไบที่เราจะนำเสนอต่อไปนี้ สามารถครอบคลุมงานมีดของคุณได้อย่างแน่นอนค่ะ

ลายทแยงคู่
ลายทแยงเดี่ยว

1.ตะไบแบนสารพัดประโยชน์

หากสังเกตให้ดีจะพบว่า คมตะไบแบนจะแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือส่วนที่เป็นลายทแยงคู่กับลายทแยงเดี่ยว โดยลายทแยงคู่นั้นเมื่อนำไปขัดเหล็กจะขัดได้ลึก แต่ก็จะทิ้งร่องรอยรูปคลื่นเอาไว้บนผิวโลหะ เหมาะกับใช้เป็นตะไบแรกในการปรับระดับชิ้นงาน อย่างเช่นการตะไบผิวมีดหลังจากตีแต่งทรง ส่วนลายทแยงเดี่ยวจะให้ผิวหลังการขัดที่เรียบกว่า ไม่ปรากฏรอยฟันหลังใช้ขัดไสใบมีด เหมาะกับการตะไบแต่งคมแบบละเอียดและลับคมใบมีด 

ซึ่งตะไบยี่ห้อที่ชาน่าคราฟต์มักหยิบมาใช้เป็นประจำจะมี Pumpkin ขวานไขว้ SOLO และนิโคลสันซึ่งทำจากเหล็กคาร์บอนสูง เหตุผลเพราะตะไบเหล่านี้เมื่อใช้งานจนหมดคมก็นำไปใช้ตีเป็นมีดได้ เมื่อตีขึ้นรูปขึ้นมาแล้วสามารถนำไปชุบแข็งด้วยกระบวนการพื้นบ้านได้ดี

2.ตะไบหางหนูสำหรับขัดโค้ง เก็บรายละเอียด

จะนิยมใช้ในบริบทการตะไบเหล็กมากกว่าไม้ เพราะฟันของตะไบหางหนูจะเป็นแบบเฉียงเดี่ยว ดังนั้น เมื่อนำไปตะไบไม้ เศษไม้จะติดฟันตะไบ ด้วยเหตุนี้ตะไบหางหนูจึงนิยมใช้เพื่อการตะไบเหล็ก เก็บรายละเอียดส่วนโค้งของใบมีด แต่เชื่อว่าหลายคนคงเกิดคำถามในใจว่า “แล้วถ้าเป็นการขูดเศษไม้ แต่งรูด้ามมีดไม้หลังการเจาะล่ะ? จะต้องใช้ตะไบแบบใดจึงจะสอดเข้าไปในรูนั้นได” ถ้าในกรณีดังกล่าว ชาน่าคราฟต์จะใช้ ใบเลื่อยจิ๊กซอว์ขูดแต่งรูแทนการใช้ตะไบ ซึ่ง ใบเลื่อยจิ๊กซอว์จะมีฟันที่กว้างและลึกกว่าตะไบนั่นเองค่ะ

3.ตะไบผงเพชร ขัดงานหนัก มีดคาร์บอนสูง

ถ้าหากใบมีดที่ตีขึ้นมานั้นมีความแข็งเกินกว่าตะไบเหล็กจะสามารถขัดเข้าไปได้ แนะนำให้ใช้ตะไบผงเพชรที่ทำมาจากเหล็กกล้าแล้วเคลือบผงเพชร ซึ่งตะไบชนิดนี้จะมีราคาที่สูงกว่าตะไบทั่วไปและมีขนาดที่เล็กกว่า แต่น่าเสียดายที่ไม่สามารถนำมาใช้ตีมีดต่อได้เหมือนตะไบแบนที่กล่าวมาข้างต้นค่ะ

การดูแลรักษาตะไบให้ใช้งานได้ยาวนานขึ้น

สิ่งที่ต้องใช้หลัก ๆ เลยก็คือ แปรงทองเหลือง จะใช้แในการขัดเศษไม้หรือเศษเหล็กออกฟันตะไบ จากนั้นก็นำไปล้างคราบสกปรกด้วยน้ำมันเบนซิน แล้วจึงห่อด้วยกระดาษแห้ง เก็บในพื้นที่ความชื้นต่ำ อีกหนึ่งข้อควรระวังก็คือ ไม่ควรเคาะตะไบกับของแข็งเพราะตะไบเป็นโลหะที่มีความแข็งเปราะเพราะมีคาร์บอนสูง เสี่ยงต่อการแตกหักได้ง่าย ดังนั้น มีดที่ตีด้วยตะไบแม้จะรักษาคมได้ดีก็มีโอกาสที่จะเปราะแตกง่ายกว่ามีดชนิดอื่นเช่นกันค่ะ

…ขัดแผ่นเหล็กขูดไสให้เนียนสวย  ปรับคมช่วยแต่งโค้งรับองศา 
จากผิวไฟผิวค้อนสึกกร่อนมา             สู่ศัสตราคมสวยด้วยตะไบ
…ผิวตะไบหยาบกร้านด้านกระด้าง    กลับเสกสร้างเหล็กอื่นคืนชีพใหม่เหมือนมือกรำงานหนักสักเท่าใด       หวังเสกสร้างฝันสดใสให้เป็นจริง…
 
                                                                            ฉัตรสุมาลย์ ภูแต้มนิล ประพันธ์
Picture of ชนาณัฏฐ์ ชเณศวรสิทธิ์

ชนาณัฏฐ์ ชเณศวรสิทธิ์

นักเขียน ผู้บรรยายเสียง ร้อยเรียงเนื้อหาของชาน่าคราฟต์ Chana Craft

Scroll to Top