กาวติดด้ามมีดควรเลือกกาวอีพ็อกซี่แบบไหนดี ติดแน่น ไม่หลุดคลอน
ในการประกอบด้ามมีด ไม่ว่าจะเป็นมีดด้ามประกบหรือด้ามมีดแบบเข้ากั่น ช่างตีมีดส่วนใหญ่จะนิยมใช้กาวอีพ็อกซี่เป็นวัสดุประสาน ซึ่งกาวติดด้ามมีดชนิดนี้จะมีทั้งความแข็งและความยืดหยุ่นในตัว เหมาะกับการเข้าด้ามมีดทุกชนิดตั้งแต่มีดมงคล มีดตอก และ ดาบศอกไปจนถึงมีดที่ใช้งานหนัก กาวอีพ็อกซี่มีข้อดีคือ ทนทานต่อความร้อนและความชื้น ทำความสะอาดง่าย แถมยังจะช่วยถนอมกั่นมีด ไม่ทำให้กั่นมีดเป็นสนิมอีกด้วยค่ะ แต่ทั้งนี้กาวอีพ็อกซี่จะมีทั้งแบบที่แห้งช้ากับแห้งไวซึ่งมีข้อดีต่างกันอย่างไรนั้น เรามีคำตอบมาฝาก

การเลือกไม้มาทำด้ามมีด ควรเลือกอย่างไร
การจะเลือกมีดคู่ใจสักเล่ม ก็ต้องพิจารณาถึงความเหมาะสมในการใช้งาน รวมไปถึงด้ามจับที่เหมาะมือโดยเฉพาะมีดด้ามไม้ แม้มีดด้ามไม้มีลายเส้นที่สวยงามเฉพาะตัว แต่ก็ใช่ว่าจะนำมาทำด้ามมีดได้เสมอไป ในการเข้าด้ามมีดไม่ว่าจะเป็นมีดด้ามไม้ประกบหรือการเข้ามีดแบบเข้ากั่นในการเลือกไม้มาทำด้ามมีดนั้นก็ควรเลือกไม้เนื้อแข็งที่มีความเหนียวและมีคุณสมบัติทนความชื้น เช่น ไม้พะยูง ไม้ชิงชัน ไม้เขลง(ไม้เค็ง) ไม้ประดู่ แก่นมะขาม เป็นต้น
ส่วนใครที่ชื่นชอบความคลาสสิคของไม้สัก ก็สามารถนำมาทำด้ามมีดได้เช่นกันนะคะแต่ต้องเลือกไม้ที่มีอายุมาก เป็นแก่นไม้สักเก่าที่มีสีน้ำตาลเข้ม มิเช่นนั้นหากนำไปใช้งานหนักไม้ก็จะฉีกได้ง่าย
วิธีการใช้กาวอีพ็อกซี่ติดด้ามมีด
กาวอีพ็อกซี่จะต้องนำมาผสมด้วยเองก่อนจึงจะใช้งานได้ ซึ่งกาว epoxy ที่นำมาเป็นกาวติดด้ามมีดสามารถใช้รุ่นที่หาได้ทั่วไปได้เลยนะคะ เพราะกาวชนิดนี้ถูกออกแบบมาให้ใช้งานอย่างอเนกประสงค์อยู่แล้ว ซึ่งใครที่ต้องการติดด้ามมีดด้วยตัวเอง สามารถทำตามขั้นตอนต่อไปนี้ได้เลยค่ะ




กาวอีพ็อกซี่แบบแห้งไวกับแบบแห้งช้าเหมาะกับด้ามมีดแบบใด
สิ่งนี้ก็ต้องขึ้นอยู่กับลักษณะการใช้งานค่ะ ถ้าหากคุณต้องการทำเป็นมีดด้ามประกบซึ่งเป็นการทำด้ามมีดแบบมีการฝังหมุด ควรเลือกใช้กาวติดด้ามมีดชนิดแห้งไวจะทำให้มีดไม่เคลื่อน และไม่จำเป็นต้องปรับตำแหน่งบ่อยครั้งเหมือนกับการเข้าด้ามมีดแบบเข้ากั่น ส่วนใครที่ชื่นชอบด้ามมีดแบบเข้ากั่น แนะนำว่าแบบเลือกกาวแห้งช้าจะดีกว่าค่ะ เพราะกาว epoxy ที่แห้งช้าจะมีเนื้อเหลวและซึมเข้าในรูด้ามมีดได้ดีกว่า ในขณะเดียวกันหากด้ามมีดเบี้ยวก็ยังสามารถหมุนปรับได้ในระยะเวลาที่กาวยังไม่แห้ง
ข้อควรระวังในการใช้กาวอีพ็อกซี่ติดด้ามมีด
กาวจะยึดติดด้ามมีดได้ดีหรือไม่นั้น ก็ขึ้นอยู่กับว่าการผสมกาวในขั้นตอนแรกควบคุมปริมาณส่วนผสมได้ดีหรือไม่ ถ้าหากเติมส่วนผสมใดมากไปกาวก็จะไม่แห้ง ส่วนภาชนะที่ใช้ผสมกาวก็เช่นกันค่ะ ควรใช้ภาชนะที่ปราศจากความชื้น และอย่าลืมนะคะว่ากาวอีพ็อกซี่ติดหนึบจนล้างไม่ออก ดังนั้นภาชนะที่ใช้ผสมกาวควรเป็นภาชนะที่ใช้แล้วทิ้ง ส่วนใครที่ยังกะปริมาณกาวไม่แม่นอาจจะเลือกใช้กาวอีพ็อกซี่แบบหลอดคู่ที่คล้ายกับเข็มฉีดยาก็สะดวกไม่น้อยเลยล่ะค่ะ
การแกะด้ามมีดที่ถูกประสานด้วยกาวอีพ็อกซี่
ด้วยกาวอีพ็อกซี่มีคุณสมบัติยึดติดแน่นเหนียว แถมทนชื้น ทนร้อน ในการแกะด้ามมีดเก่าที่ถูกยึดติดด้วยกาวชนิดนี้จึงต้องใช้กรรมวิธีที่พิเศษอยู่บ้าง นั่นก็คือ ต้องเผาให้กั่นมีดไหม้แล้วกาวจะละลาย แต่ทั้งนี้ก็ต้องหล่อเลี้ยงน้ำส่วนใบมีดไปด้วย มิเช่นนั้นก็คงจะได้ชุบใบมีดใหม่อย่างแน่นอน

ถ้าไม่มีกาวติดด้ามมีด ใช้อะไรทดแทนได้บ้าง
สำหรับการเข้าด้ามมีดแบบมีกั่นของช่างมีดพื้นบ้าน หากไม่ใช้กาวติดด้ามมีดแบบ epoxy ก็จะนำครั่งแดงมาเป็นตัวประสาน ซึ่งครั่งแดงหรือครั่งดิบ เป็นสารที่ได้จากการขับถ่ายของตัวคลั่ง เนื้อจะมีสีแดงอมม่วง ก่อนจะใช้งานประสานด้ามมีดก็จะทุบครั่งให้ละเอียด จากนั้นก็กรอกลงไปในรูด้ามมีดแล้วจึงใช้กั่นมีดร้อน ๆ ยัดเข้าไป
ส่วนอีกวิธีก็คือการนำไปหลอมเหลว แล้วเทกรอกลงไปในรูด้ามมีดสามารถดูวิธีการทำแบบละเอียดได้ที่คลิปการทำฝักมีดง่าย ๆ เข้าด้ามมีดด้วยไม้พะยูง ครั่งแดงค่อนข้างติดไฟง่ายอาจจะทำให้ได้รับความร้อนจากสะเก็ดไฟหากไม่ระมัดระวังในการใช้งานค่ะ แต่ถ้าพูดถึงเรื่องความทนทานแล้วนั้น ก็ต้องยกให้กาว epoxy ค่ะ แต่ครั่งแดงจะมีข้อดีอยู่ตรงที่ หากต้องการเปลี่ยนด้ามใหม่จะทำได้ง่ายกว่า
“ยึดมีดให้ติดไม้ ใช้ย้อมผ้าแพรวางาม
ตอกตราคราลงนาม ล้วนใช้ครั่งทั้งทำยา
คุณค่าของคุณครั่ง ยังส่งผ่านแต่นานมา
แผ่นดินศิลปา รักษาไว้คู่ไทยเทอญ”
ฉัตรสุมาลย์ ภูแต้มนิล ประพันธ์

ชนาณัฏฐ์ ชเณศวรสิทธิ์
นักเขียน ผู้บรรยายเสียง ร้อยเรียงเนื้อหาของชาน่าคราฟต์ Chana Craft